Merkez Bankası Dijital Para Birimleri (CBDC) Nedir?

CBDC, merkez bankası dijital para birimleridir, hükümetlerin deney yaptığı yeni bir tür para birimidir ve genellikle özünde blok zinciri vardır.

CBDC, dünyanın dört bir yanındaki hükümetlerin deney yaptığı yeni bir para birimi türü olan “merkez bankası dijital para birimi” anlamına gelir. Bir CBDC’yi yerleşik para birimlerinden ayıran şey, taraftarların, potansiyel olarak ödeme verimliliğini artırmak ve maliyetleri düşürmek için yeni ödeme teknolojisini, tipik olarak bir blok zinciri kullanabileceğini ummasıdır.

Bir CBDC piyasaya sürülecek olsaydı, tıpkı banknotlar gibi ülkelerin para birimleri cinsinden belirtilirdi, dolayısıyla örneğin; 10 sterlinlik CBDC her zaman 10 sterlinlik bir banknotla aynı değerde olurdu. CBDC’nin bazen dijital bir banknotla eşdeğer olduğu düşünülür, ancak bazı açılardan banka mevduatı kadar ortak noktası olabilir. Herhangi bir CBDC, nakit ve banka mevduatlarının yerini almak yerine bunların yanında sunulacaktır.

CBDC Özellikleri

• Bir merkez bankası dijital para birimi, bir ülkenin fiat para biriminin sanal şeklidir.
• Bir CBDC, bir ülkenin para otoritesi veya merkez bankası tarafından düzenlenir ve düzenlenir.
• CBDC’ler finansal katılımı teşvik eder ve para ve maliye politikasının uygulanmasını basitleştirir.
• Merkezi bir para birimi olarak, vatandaşların mahremiyetini aşındırabilirler.
• Resmi olarak kullanılmasalar da, birçok ülke CBDC’lerin ekonomilerine girişini ve kullanımını araştırıyor.

Merkez Bankaları Neden Dijital Para Birimi (CBDC) Oluşturmak İstiyor?

Bir ülke bir CBDC ihraç ederse, hükümeti bunu tıpkı fiat para birimleri gibi yasal ihale olarak kabul edecektir; hem CBDC hem de fiziksel nakit, yasal olarak bir ödeme şekli olarak kabul edilecek ve merkez bankası veya hükümet üzerinde bir hak talebi olarak hareket edecektir.

Bir merkez bankası dijital para birimi, hem toptan hem de perakende ödeme sistemlerinin güvenliğini ve verimliliğini artırır. Toptan satış tarafında, bir merkez bankası dijital para birimi, perakende ödemelerin hızlı bir şekilde ödenmesini kolaylaştırır. Satış noktasında veya iki taraf arasında (p2p) ödeme yapma verimliliğini artırabilir.

Dijital bir toplumda bireyler için hiçbir fiziksel madeni para veya banknot mevcut değildir ve tüm paralar dijital bir biçimde değiş tokuş edilir. Bir ülke nakitsiz bir toplum olmayı planlıyorsa, hükümet / merkez bankası destekli dijital para birimi güvenilir bir alternatiftir. Özel e-para piyasası yükselişte olduğundan, hükümetlerin bir CBDC benimsemesi yönündeki baskı güçlü. Ana akım haline gelirse, yararlanıcılar dezavantajlı durumda olur çünkü e-para sağlayıcıları genel halkın karını değil kendi karlarını maksimize etmeyi amaçlar. Bir CBDC yayınlamak, hükümetlere özel e-para rekabetinde bir avantaj sağlayacaktır.

FED’in CBDC’lere yönelik internet sitesinden yayımladığı bir yazı ile “Bugüne kadar, ABD ödeme sisteminde bir CBDC çıkarılıp çıkarılmayacağına dair herhangi bir karar verilmedi. Bununla birlikte, doların küresel olarak önemli rolü göz önüne alındığında, Federal Rezerv’in CBDC araştırma ve politika geliştirme ile tamamen meşgul olmaya devam etmesi esastır. Federal Rezerv Sistemi, bir CBDC ile ilişkili politika sorunlarının yanı sıra temel teknolojileri ve potansiyellerini daha iyi anlamaya odaklanmıştır.” ABD’nin halen araştırma aşamasında olduğunu ifade etmiştir.

Dijital Para Birimlerinin Finansal Piyasaya Etkileri

Avrupa Merkez Bankasının konuya ilişkin 9 Kasım 2021 tarihinde yayımladığı raporunda, dijital para birimlerinin finansal piyasaya etkisini şu şekilde sıralamıştır.

Banka mevduatlarından CBDC’ye önemli kaymalar

Finansal sistemin yapısındaki ani değişiklik

Banka kaçışlarının artan gizli riski

Aynı zamanda fırsatlar da yaratır

Yenilikçi ödeme hizmetlerinin tanıtımı

Uluslararası ödemelerin kolaylaştırılması

Finansal hizmetlerin ve hizmet sağlayıcının çeşitlendirilmesi

Avrupa Merkez Bankası, bu açıklamanın yanı sıra CBDC’lere yönelik “Koruma önlemlerinin bir CBDC çerçevesine dahil edilmesi finansal istikrar risklerini azaltabilir” şeklinde yorum yapmıştır.

Dijital Para Birimleri Projesi Başarılı Olacak Mı?

Başarılı bir dijital para biriminin içsel bir çekiciliğe sahip olmasının yanı sıra, geniş çapta erişilebilir ve kullanılabilir olması gerekir. Başka bir deyişle, insanlar dijital para birimlerini tek risksiz dijital para biçimi olarak benzersiz özelliği nedeniyle çekici bulurken, dijital olarak ödeme yapabilecekleri her yerde kolayca kullanabilmeleri gerekir.

Tüketiciler için dijital para birimlerinin, üretildiği ülke sınırları içerisinde dijital olarak ödeme yapmanın ücretsiz ve kolay bir yolunu sunmaları gerekir. Bu aynı zamanda dijital ödemelerde gizliliği de artıracaktır. Piyasaya sunulmasında işlevleri için gerekli olduğu ölçüde, kamuyla tam uyum içinde işlemesi gerekir.

Bir Cevap Yaz